CEL ARTYKUŁU
Celem tego dokumentu jest zapoznanie początkującego użytkownika komputera z podstawowymi informacjami o rodzajach systemów operacyjnych Microsoft Windows Vista, typach licencji firmy Microsoft, a także sposobach instalacji wybranego systemu Microsoft Windows Vista. Artykuł ten jest przeznaczony dla osób początkujących, które wcześniej nie instalowały tego produktu i nie posiadają doświadczenia w tej materii.
W dokumencie tym została opisana podstawowa ścieżka instalacji (z pominięciem niektórych podetapów instalacji). Wiadomości zawarte w tym dokumencie mają tylko i wyłącznie cel edukacyjno – informacyjny. Czytelnik wykorzystuje wiedzę zawartą w tym artykule tylko i wyłącznie na własną odpowiedzialność.
DLACZEGO POWSTAŁ TEN ARTYKUŁ?
Dokument ten postanowiłem napisać, ponieważ często jestem proszony o pomoc w instalacji lub reinstalacji systemu. Opracowanie tego materiału pozwoliło mi ponadto na powtórzenie i utrwalenie sobie wiadomości z tego zakresu.
ZANIM ZAINSTALUJEMY
RODZAJE LICENCJI
Zanim cokolwiek zaczniemy instalować powinniśmy zapoznać się z rodzajami licencji. Wbrew pozorom jest to jeden z ważniejszych punktów, lecz często lekceważony i pomijany przez użytkowników.
Poznanie przynajmniej podstawowych informacji pozwoli nam uniknąć wielu, niejednokrotnie niemiłych niespodzianek, więc zanim otworzymy opakowanie naszego świeżo zakupionego systemu warto przeczytać umieszczone na nim informacje. Przykładem może być obecnie sprzedawany system Vista OEM, który jest zapakowany w białe pudełka z nadrukowaną licencją oraz czerwoną nalepką pełniącą rolę plomby. Rozpakowanie produktu jest równoznaczne z akceptacją postanowień licencyjnych i po dokonaniu tej czynności nie można już się rozmyślić i zwrócić produkt do dystrybutora.
Jeśli posiadamy zainstalowaną i aktywowaną Viste Home Premium na komputerze stacjonarnym z licencją OEM postanawiamy wymienić nasz przestarzały sprzęt na nowy i bardziej wydajny to powinniśmy wiedzieć, że wiąże się to z zakupem kolejnej licencji ponieważ nie możemy używać wcześniej zakupionej licencji na system VHP na nowo zakupionym sprzęcie. Zabrania tego licencja OEM a ponadto po dokonaniu aktywacji nasz produkt zostaje scalony z płytą główną komputera tj. zostaje do niej przypisany.
Informacje na temat poszczególnych rodzajów licencji można znaleźć na stronie: http://www.microsoft.com/poland/licencje/default.mspx
http://www.microsoft.com/poland/licencje/menu/basics_overview.aspx#cs3
W poniższych podrozdziałach opiszę pokrótce kilka podstawowych rodzajów licencji a także podam adres do strony internetowej gdzie można znaleźć bardziej obszerne informacje.
OEM ORIGINAL EQUIPMENT MANUFACTURER
Planując zakup nowego komputera warto zwrócić uwagę jakiego rodzaju jest zainstalowane fabrycznie oprogramowanie przez producenta. Jest to najtańsza forma zakupu oprogramowania. Cena takiego przeinstalowanego oprogramowania jest wliczona w cenę sprzętu. Komputer, czy laptop z takim oprogramowaniem posiada już Certyfikat Autentyczności w postaci nalepki z hologramem która jest przylepiona do jego obudowy.
Przykłady opakowań OEM:
Więcej informacji o licencji można uzyskać pod adresem : LINK
FPP FULL PACKAGED PRODUCT
Jeżeli posiadamy jeden lub kilka komputerów dobrym rozwiązaniem może być zakup oprogramowania na każde stanowisko w wersji FPP (paczka) szczególnie gdy często zmieniamy nasz komputer ponieważ licencja ta pozwala na przenoszenie jej na inny komputer, ale nie zapominajmy, że jedna licencja może być wykorzystana naraz tylko na jednym komputerze.
Więcej informacji o licencji można uzyskać pod adresem : LINK
LICENCJONOWANIE GRUPOWE
Programy licencjonowania grupowego oferowane przez Microsoft pozwalają na uzyskanie znaczących oszczędności i uproszczenie wdrażania oprogramowania oraz oferują elastyczne sposoby zakupu, różne możliwości płatności i inne korzyści, takie jak Software Assurance (zapewnienie oprogramowania). Użytkowanie oprogramowania zakupionego w programach licencjonowania grupowego podlega zasadom określonym w dokumencie Prawa Użytkowania Produktów (Product Use Rights — PUR), który jest elementem umowy licencjonowania grupowego zawartej pomiędzy klientem, a firmą Microsoft.
Programy licencjonowania grupowego:
- pozwalają na zaspokojenie potrzeb organizacji zainteresowanych zakupem wielu licencji, ale nie potrzebujących wielu egzemplarzy nośników instalacyjnych i dokumentacji ani tysięcy pojedynczych umów EULA
- są dostępne w różnych kanałach sprzedaży, w tym za pośrednictwem partnerów LAR i ESA
- są korzystne dla klientów, ponieważ prawa użytkowania produktów zakupionych w programach licencjonowania grupowego są bardziej elastyczne, mniej kosztowne, dają szersze możliwości aktualizacji i korzystania ze starszych wersji oraz zapewniają dodatkowe korzyści.
Materiał pobrany ze strony : LINK
ATRYBUTY LEGALNOŚCI
Atrybuty legalności pozwalające w razie kontroli udowodnić oryginalność posiadanego produktu:
- umowa licencyjna końcowego użytkownika oprogramowania (End User License Agreement — EULA), która jest umową pomiędzy użytkownikiem a firmą Microsoft,
- certyfikat autentyczności (Certificate of Authenticity — COA),
- oryginalne nośniki i instrukcje użytkownika (jeżeli takie dostarczono),
- fakturę lub inny dowód zakupu.
WYMOGI SPRZĘTOWE
STEROWNIKI
Zanim podejmiemy decyzję zakupu sprzętu i systemu operacyjnego warto upewnić się czy pod dany sprzęt są dostępne sterowniki do tego systemu operacyjnego, który planujemy zakupić. Aby to sprawdzić najprościej jest przeglądnąć dostarczone z danym urządzeniem płyty CD, DVD. Innym sposobem jest wejście na stronę internetową danego producenta sprzętu i odszukanie wybranego modelu urządzenia – jest to lepszy sposób ponieważ tam znaleźć możemy znacznie nowsze sterowniki niż te, które są na dołączonych płytach. Obecnie z sterownikami do nowego sprzętu nie powinno być problemu.
STARSZY SPRZĘT
Jeżeli posiadamy starszy sprzęt i chcielibyśmy używać systemu Microsoft Windows Vista pierwszym krokiem jaki powinniśmy wykonać jest sprawdzenie wymagań sprzętowych systemu i porównanie go z naszymi zasobami sprzętowymi. Chciałbym zwrócić tu uwagę, że pomimo spełnienia podstawowych wymagań sprzętowych, po zainstalowaniu systemu Microsoft Windows Vista, możemy odczuć dyskomfort z pracy w systemie, co wpłynie negatywnie na naszą opinię o nim. Wynika to z tego, że ten system potrzebuje dużych zasobów sprzętowych. W związku z tym warto dokonać rozbudowy naszego komputera tak, aby jego zasoby sprzętowe były powyżej wymaganego minimum. Pozwoli to podnieść znacząco komfort pracy w systemie Vista.
Przydatnym, na tym etapie, narzędziem będzie Doradca uaktualnienia systemu Windows Vista. Szczegółowe informację na jego temat można znaleźć pod adresem: LINK
Natomiast ten program pobrać można ze strony: LINK
Kolejnym krokiem będzie, już wspomniane, sprawdzenie dostępności sterowników obsługujących nasz sprzęt w Systemie Vista.
Warto także sprawdzić, czy używane przez nas aplikację współpracują z systemem Microsoft Vista, ponieważ pozwoli to uniknąć wielu problemów.
NOWE KOMPUTERY
Kupując nowy komputer nie powinniśmy mieć już problemów ze spełnieniem podstawowych wymagań systemu Microsoft Windows Vista a także z zaopatrzeniem w sterowniki 32 i 64 bitowe. Warto jednak sprawdzić dostępność sterowników oraz porównać zasoby sprzętowe z wymaganiami systemu.
JAKĄ WERSJE WYBRAĆ
W rozdziale tym przedstawię krótką charakterystykę poszczególnych produktów z rodziny Windows Vista i załączę linki gdzie można znaleźć znacznie więcej informacji o danym produkcie.
POTRZEBY
Stojąc przed dylematem jaką wersję wybrać przede wszystkim musimy określić gdzie i do czego będziemy wykorzystywać nasz komputer. Określając jasno cele i potrzeby łatwiej nam będzie dokonać wyboru wersji. Przykładowo jeśli zakupiony przez nas komputer będzie pracować w naszej firmie, w której posiadamy już kilka komputerów pracujących pod kontrolą serwera to najwłaściwszym wyborem będzie Vista Business. Natomiast, gdy nasz komputer jest używany w domu i głównym jego celem jest zapewnienie rozrywki to najlepiej wybrać wersję Home Premium.
32/64 BIT KTÓRĄ WERSJĘ
Wybór wersji 32/64 jest zależny od architektury procesora jaki posiadamy. Jeśli posiadamy 32 bitową architekturę to nie możemy wybrać wersji 64 bit. Natomiast jeśli posiadamy 64 bitową to możemy zainstalować wersję 32 lub 64. Zdania co do wersji 32/64 są dość mocno podzielone i każda ze stron popiera to własnymi testami – można je znaleźć na goglach. Osobiście jestem zwolennikiem wersji 64, ponieważ moim zdaniem jest bardziej rozwojowa, a ponadto obecnie coraz więcej jest aplikacji 64 bitowych. Posiadanie wersji 64 wiąże sięz instalowaniem sterowników 64 bitowych, których możemy nie znaleźć do naszego sprzętu. Poza tym wersja 64 znosi ograniczenie ilości pamięci RAM jakie jest np. w 32 bitowym Windows XP. Można tu używać powyżej 4 GB pamięci RAM.
Polecam lekturę: LINK
HOME BASIC
System operacyjny Windows Vista Home Basic (VHB) jest systemem przeznaczonym do podstawowych zadań domowych typu : Internet – przeglądanie, wysyłanie i odbieranie poczty internetowej, oglądanie zdjęć.
Dokładniejsze informację można znaleźć pod adresem : LINK
HOME PREMIUM
BUSINESS
Wersja ta przeznaczona jest głównie dla firm, pozwala m.in. łatwo podłączyć się do firmowej sieci, tworzyć automatyczne kopie bezpieczeństwa.
Dokładniejsze informacje znaleźć można pod adresem : LINK
ULTIMATE
Ta edycja Systemu zawiera wszystko to, co zawierają poprzednio wymienione wersje. Nadaje się zarówno do pracy jak i do domu.
Dokładniejsze informację można znaleźć pod adresem : LINK
PORÓWNANIE WERSJI
Pod adresem znajdującym się poniżej można znaleźć tabele z porównaniem poszczególnych wersji LINK
INSTALACJA SYSTEMU MICROSOFT WINDOWS VISTA
Pierwszym ekranem po uruchomieniu instalatora będzie ekran przedstawiony w „Rysunek 1”. W tym kroku instalacji określamy: język, strefę czasową oraz kodowanie klawiatury. W naszym przypadku:
- Język: Polski,
- Format godziny i waluty: Polski,
- Kodowanie klawiatury: Polski programisty.
Po dokonaniu tych czynności klikamy na przycisk „Dalej”.
W kolejnym oknie, które nas przywitało klikamy „Zainstaluj teraz”. Zanim jednak przejdziemy dalej warto odwiedzić dział „O czym należy wiedzieć przed zainstalowaniem systemu Windows”. Punkt „Napraw komputer” pomijamy.
Zostajemy przeniesieni do okna, w którym możemy wpisać 25-cio znakowy klucz aktywacyjny. Jeśli nie wpiszemy klucza aktywacyjnego możemy zainstalować system z ograniczeniem na 30 dni. Instalator zapyta się nas jaką wersje systemu chcielibyśmy zainstalować. Wybieramy wersję, do której zakupiliśmy licencję – w innym wypadku system nie przyjmie naszego klucza i będziemy musieli przeinstalować komputer chyba, że wykupimy licencję. My jednak wpiszemy nasz kod aktywacyjny. Po wpisaniu klucza decydujemy czy system ma się automatycznie aktywować po podłączeniu do Internetu czy nie. Proponuję odznaczyć to pole, aktywację możemy wykonać do 30 dni po instalacji systemu. Klikamy przycisk „Dalej”.
W tym kroku instalator poprosi nas o zapoznanie się z Postanowieniami Licencyjnymi. Jeśli akceptujemy warunki umowy zaznaczamy pole „Akceptuję postanowienia licencyjne” i przechodzimy do następnego kroku.
W tym kroku mamy możliwość wyboru czy uaktualniamy nasz system, czy może rozpoczynamy nowa instalację. Opcja „Uaktualnij” będzie aktywna tylko w wypadku uruchomienia aktualizacji „zastępczej” bezpośrednio z systemu operacyjnego. W naszym przypadku instalujemy nową świeżą wersję, więc wybieramy „Niestandardowa (zaawansowana)” .
Na tym etapie instalacji instalator daje nam możliwość zarządzania dyskami twardymi w naszym komputerze. Jeżeli dysponujemy nowym dyskiem na którym nie ma jeszcze założonych partycji, to w tym miejscu możemy je utworzyć. Natomiast, jeśli już posiadamy dysk podzielony na partycje to możemy tutaj sformatować daną partycję. Klikamy na „Opcje dysku (zawansowane)”.
W przypadku, gdy mamy już dysk zawierający partycje i chcemy dokonać formatowania wystarczy zaznaczyć dany wolumin i nacisnąć „Formatuj” Natomiast gdy dysponujemy nowym dyskiem twardym i chcemy stworzyć nową partycję klikamy „Nowy” oraz wpisujemy rozmiar nowej partycji (w MB) dla Microsoft Vista minimum 20 GB i dajemy „Zastosuj”. Aby utworzyć kolejne partycje postępujemy analogicznie.
Tutaj wybieramy partycję, na której zainstalujemy nasz system. Zaznaczamy dysk, na którym będziemy instalować poprzez kliknięcie na wybranym dysku w naszym przypadku (Dysk 0 Partycja 1) i naciskamy przycisk „Dalej”.
W tym punkcie instalator rozpocznie instalowanie naszego systemu. Potrwa to kilka minut, więc spokojnie możemy iść zaparzyć sobie kawkę.
Jeśli już przynieśliśmy sobie kawę, to teraz możemy jeszcze zajść po ciasteczka 😉 gdyż potrwa to jeszcze chwilkę lub dwie.
Wreszcie po dłuższej chwili mamy jakąś zmianę na ekranie – to system przygotowuje się do pierwszego uruchomienia.
Znów pojawia się ekran, który już widzieliśmy – pijemy spokojnie naszą kawę i zajadamy ciasteczka oczekując na zmianę ekranu.
No i doczekaliśmy się – system dokonał przeładowania. Powoli zbliżamy się do końca instalacji.
W tym kroku tworzymy konto użytkownika z prawami administratora. Podajemy więc nazwę tego konta i wpisujemy hasło, a potem ponownie wpisujemy je w celu weryfikacji w polu poniżej oraz wybieramy ikonkę reprezentującą nasze konto. Możemy wpisać wskazówkę ułatwiającą nam przypomnienie sobie hasła, ale wskazówka ta powinna być jasna tylko dla nas (inne osoby korzystające z danego komputera nie powinny odgadnąć naszego hasła). Tworząc hasło powinniśmy unikać imion, nazwisk, dat urodzin (danych ogólnie dostępnych), nazwy monitora lub jego modelu czy drukarki itd. Aby stworzyć mocne hasło warto użyć kombinacji znaków i liter np. P@ssw0rd. Dla bezpieczeństwa proponuje także utworzyć dodatkowe konto użytkownika bez praw administratora i pracować na nim a konta z prawami administratora używać tylko gdy zajdzie taka potrzeba. W systemie zawsze możemy uruchomić dany program z podwyższonymi prawami – aby to zrobić wystarczy kliknąć prawym klawiszem myszy, wybrać opcję „uruchom jako administrator” i podać hasło, gdy zostaniemy o nie poproszeni.
Teraz wybieramy sobie tło naszego pulpitu i podajemy nazwę komputera, która w łatwy sposób będzie informować nas co to za maszyna np. Księgowość, Sprzedaż, Serwis itd. No i klikamy „Dalej”.
W podpunkcie tym określamy zachowanie systemu w przypadku pojawienia się nowych aktualizacji. My wybieramy zakładkę „Użyj ustawień zalecanych”, ponieważ nowe aktualizacje mogą mieć ważny wpływ na bezpieczeństwo naszego systemu. Możemy zabronić pobierania uaktualnień w przypadku gdy posiadamy w naszej sieci serwer, który zajmuje się dystrybucją uaktualnień i nie chcemy aby system pobierał poprawki bezpośrednio ze strony Microsoftu, ale z naszego serwera co pozwoli na zmniejszenie obciążenia naszego łącza internetowego.
Teraz określamy naszą strefę czasową oraz datę i godzinę, a potem przechodzimy „Dalej”.
Teraz pozostaje nam wybranie lokalizacji najbardziej pasującej do tej, w jakiej pracuje nasz komputer. W naszym przypadku jest to „DOM” więc wybieramy tę opcję.
No i zaczynamy finiszować. Jeszcze tylko kilka chwil i będziemy mieć zainstalowany nasz system. Klikamy „Rozpocznij”.
Jeszcze chwilkę musimy poczekać, ponieważ system sprawdza wydajność naszego sprzętu, a przynajmniej tak pisze w dolnej części okna ;).
Teraz zostaje wpisać nasze super tajne hasło i się zalogować.
I jeszcze ostatni raz musimy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ nasz system przygotowuje dla nas pulpit.
Wreszcie mamy upragniony ekran powitalny. Teraz pozostaje już tylko zainstalować sterowniki do naszych urządzeń. Niestety w tym już wam nie pomogę, gdyż instalacja poszczególnych sterowników może się różnić w zależności tak od rodzaju urządzeń, jak i od wersji danego oprogramowania.
ZAKOŃCZENIE
Na zakończenie chciałem podziękować Ci za czas poświęcony na przeczytanie tego materiału i mam nadzieje, że wiedza zawarta w tym artykule okaże się pomocna. Mam także nadzieję, że wiedzę tę udało mi się przedstawić w miarę przystępny i zrozumiały sposób.
W ramach podsumowania na sam koniec pragnę dodać, że warto korzystać z autoryzowanych kanałów sprzedaży firmy Microsoft da nam to pewność i gwarancję, że nasze oprogramowanie jest legalne!
PODZIĘKOWANIA
Wszystkim tym którzy mi pomogli w przygotowaniu tego opracowania a szczególności firmie ART COMPUTERS z Bielska-Białej a także opiekunowi Pawłowi C. za wspieranie.
ŹRÓDŁA
Głównym źródłem informacji wykorzystanych w tym dokumencie są strony Microsoftu a także wydane przez tą firma materiały informacyjne np. ulotki.
Grafiki zamieszczone w rozdziałach „OEM” , „ATRYBUTY LEGALNOŚCI” oraz logo Windows Vista oraz obrazki z rozdziału „FPP FULL PACKAGED PRODUCT” pochodzą ze strony Microsoftu.
UWAGA!
2014 r. – ze względu na czas który upłynął od napisania tego artykułu cześć linków i informacji zamieszczonych w tym opracowaniu może być już nieaktualna
Wszystkie nazwy handlowe, nazwy produktów, nazwy firm i ich loga użyte na tej stronie należą do ich właścicieli i użyte są wyłącznie w celach informacyjnych.
